“E ‘evidente che c’ è un divario tra le istituzioni e l’esperienza che vivono gli immigrati, Non solo a L’Aia “, ha dichiarato Sinan Cankaya antropologo che ha esaminato le discriminazioni della polizia di Amsterdam.
Is Mitch Henriquez slachtoffer van institutioneel racisme?
Ferguson, Baltimore, Den Haag? Na de dood van Mitch Henriquez wordt de vraag opgeworpen of hij het slachtoffer is van institutioneel racisme.
‘Hier waarschuwen we al anderhalf jaar voor’, twitterde het Actiecomité Herstel van Vertrouwen maandagavond, op het moment dat bakstenen in de Haagse Schilderswijk door de lucht vlogen. Volgens het comité is racistisch politiegeweld ‘een dagelijkse realiteit’ in Haagse achterstandswijken. Dat de protesten tegen de dood van de Arubaan Mitch Henriquez uitmondden in heftige rellen, kon dus niemand verbazen.
Onmiddellijk werd een vergelijking gemaakt met recente rellen in Ferguson, Baltimore en New York, die uitbarstten na de dood van zwarte arrestanten door blank politiegeweld. Is in Nederland sprake van ‘Amerikaanse toestanden’? En is Henriquez slachtoffer van institutioneel racisme?
Het Haagse Actiecomité vindt van wel. Een jaar geleden presenteerde het een alarmerend rapport over de Schilderwijk en Transvaal. Uit eigen onderzoek bleek dat de Haagse politie stelselmatig haar boekje te buiten gaat, provoceert, discrimineert en geregeld excessief geweld gebruikt.
Ene na het andere voorbeeld
Op de persconferentie werd het ene na het ander voorbeeld opgelepeld: een 19-jarige Marokkaanse Nederlander stond ‘op het verkeerde moment op de verkeerde plek’ in de Schilderswijk. Hij werd door de politie van zijn scooter gerukt en met een gebroken arm naar het politiebureau afgevoerd. Allochtone jongens worden agressief benaderd, om de haverklap om identiteitsbewijzen gevraagd. Als ze brutaal reageren, worden ze tegen de muur gezet en geboeid afgevoerd.
Vlak na de persconferentie werd de 14-jarige Marokkaans-Nederlandse Oubayda door de politie mishandeld op de stoep van supermarkt Tanger aan de Hoefkade. Haags dieptepunt was de dood van de ongewapende Rishi Chandrikasing (17) die in november 2012 op het station Hollands Spoor werd doodgeschoten door een agent.
Excessief
In elk geval kan worden gezegd dat het politieoptreden buitenproportioneel was
Dionne Abdoelhafiezkhan
En nu is er weer een dode gevallen. Toch wil woordvoerster Dionne Abdoelhafiezkhan van een andere actiegroep die strijdt tegen etnische profilering, Controle Alt Delete, Henriquez niet opvoeren als een typisch geval van politieracisme. ‘Het is een lastig verhaal’, zegt Abdoelhafiezkhan. ‘We hebben getuigen gesproken die op het festival waren waar Henriquez ook was. Die spreken allemaal over excessief politieoptreden tijdens het feest. Allochtonen werden eruit gepikt. Maar volgens die getuigen Mitch had te veel gedronken, maakte een obsceen gebaar. Hij werd besprongen door agenten. Is dat racistisch? In elk geval kan worden gezegd dat het politieoptreden buitenproportioneel was.’
Abdoelhafiezkhan kan geen uitspraken doen over ‘Amerikaanse toestanden’ en structureel politieracisme. ‘Simpelweg omdat er geen gegevens worden bijgehouden. De actiegroep moet het doen met de verhalen van allochtonen over hun ervaringen met de politie.’
Toch is er onderzoek gedaan naar de politiepraktijk. Vrijwel tegelijkertijd met het Actiecomité Herstel van Vertrouwen presenteerde vorig jaar de Nationale Ombudsman zijn rapport over de Haagse politie, Contrasterende beelden. De conclusies staan haaks op die van het comité. Volgens de ombudsman gaan soms dingen fout, maar niet structureel. Eerder concludeerden Leidse criminologen dat Haagse agenten ‘niet disproportioneel vaak of zonder reden’ mensen staande houden vanwege hun achtergrond of huidskleur.
Slachtofferrol
Evident is dat er een kloof gaapt tussen wat de instituties vinden en allochtonen ervaren. Niet alleen in Den Haag
Antropoloog Sinan Cankaya
‘Evident is dat er een kloof gaapt tussen wat de instituties vinden en allochtonen ervaren. Niet alleen in Den Haag’, zegt antropoloog Sinan Cankaya, die het Amsterdamse politiekorps onderzocht op discriminatie. Van migranten wordt snel gezegd dat ze in een slachtofferrol kruipen, de instituties doen zich voor als objectief en tolerant.
Cankaya schuwt ook harde uitspraken over structureel politieracisme. ‘Van Amerika kan je dat zeggen, daar valt per 28 uur een dode door politiegeweld, onder wie disproportioneel veel jonge zwarten.’ In Nederland zijn er te weinig gewelddadige incidenten om daar harde conclusies aan te kunnen verbinden. Bovendien ontbreekt empirisch onderzoek.
Cankaya en Abdoelhafiezkhan pleiten voor de invoering in Nederland van zogenaamde stop & search-formulieren. Agenten moeten dan bij elke aanhouding noteren waarom zij de persoon als verdachte zien, wat diens afkomst is en wat de aanhouding heeft opgeleverd. Cankaya: ‘De Nederlandse politie wil er niet aan vanwege de bureaucratische overlast. Maar die formulieren kunnen discriminatie inzichtelijk maken.’
De onderzoeker en activiste hopen dat de politie het verzet tegen de formulieren laat varen. Meer helderheid is goed voor alle partijen.
OMICIDIO HENRIQUEZ
Polveriera Schilderwijk : terza notte di tensioni tra polizia e locali. 16 arresti
Terza serata di tensioni per Schilderwijk, il quartiere di Den Haag che dalla sera di lunedi è teatro di scontri tra giovani “allchtoonen” e polizia. Detonatore, l’omicidio di Mitch Henriquez, morto domenica mentre era in custodia degli agenti. Lunedi sera, la manifestazione di protesta davanti al commissariato di Schilderwijk, uno dei quartieri più mutietnici d’Olanda, divenuto celebre per la storia del “mini califfato” rivelatasi poi falsa, è sfociata in episodi di guerriglia urbana, con cassonetti dati alle fiamme e scontri con giovani di origine marocchina ed antilliana; 16 di loro sono stati arrestati. La serata di ieri, è stata nuovamente funestata da contatto tra gli agenti ed i locali e ieri sera, si è ripetuta la scena: a De Heemstraat la polizia ha allontanato nuovamente un assembramento di persone che urlavano slogan nei pressi del commissariato. Anche questa volta, sono stati 16 gli arresti, gli scontri sono proseguiti fino alle prime ore dell’alba.
L’omicidio del 42enne arubano è stata la goccia che ha fatto traboccare il vaso; i rapporti tra polizia e minoranze etniche, a Den Haag, sono molto tesi. Soprattutto giovani antilliani e marocchini, denunciano di essere costantemente presi come bersaglio dalla polizia. Indagini condotte dall’università di Leiden e dall’Ombudsman, non hanno tuttavia riscontrato comportamenti discriminatori.